لژیون ویلیام وایت./درمان وابستگی به سیگار/نمایندگی اصفهان

                  با کمک راهنمایی آقای مجید اعتباریان

حقايقي درباره نيکوتين سيگار

مهم ترين ترکيب موثر سيگار، نيکوتين است که عامل اصلي اعتياد جسماني به دخانيات است. نيکوتين سبب ترشح فوري آدرنالين مي‌شود. آثار آدرنالين شامل: افزايش ضربان قلب، افزایش فشار خون، تنفس سريع و عميق، افزايش قند خون و کاهش اشتهاست. نيکوتين در واقع يک محرک سيستم عصبي مرکزي است.

از ديگر آثار نيکوتين مي‌توان به بالا رفتن چربي خون و افزايش چسبندگي پلاکت‌ها (ايجاد لخته خوني) اشاره کرد. همچنين اين ماده با تاثير بر روي هورمون‌هاي جنسي مانند استروژن، سبب یائسگی زودرس مي‌‌شود.

یک نخ سيگار، کمتر از 2 ميلي گرم نيکوتين وارد خون مي‌کند. نيکوتين عامل تغيير ترکيبات شيميايي و بيولوژيک مغز است.

نيکوتين به دليل آثار رواني خوشايندي که ايجاد مي‌کند، اثر اعتيادآور دارد و شخص به مرور زمان به آن عادت مي‌کند و مانند بقيه اعتيادها، کم کم مقدار مصرف و نياز به نيکوتين بالا مي‌رود و بالطبع تعداد نخ سيگار مصرفي نيز افزايش مي يابد و با عدم مصرف آن، علايم قطع نيکوتين مانند عصبانیت، پرخاشگري و زودرنجي به وجود مي‌آيد.
نيکوتين ماده اي بسيار سمي و روغن مانند است که داراي ويژگي‌هاي زير مي باشد:

- نيکوتين داراي آثار متضاد و متناقصي است، يعني هم نيرو بخش و محرک است و هم سرکوب گر و آرام بخش.

- اعتياد به نيکوتين، يکي از موانع اصلي افراد سيگاري براي رهايي از هر نوع دخانيات است.

- جذب نيکوتين از طريق پوست، ريه و غشاهاي مخاط بيني و دهان انجام مي شود.

- نيمه عمر نيکوتين در بدن يک ساعت است، يعني يک ساعت طول مي‌کشد تا مقدار آن در بدن به نصف برسد.

- 80 درصد نيکوتين در کبد و توسط آنزيم‌هاي آن تجزيه شده و از بين مي‌رود.

- نيکوتين در ريه‌ها نيز تجزيه شده و توسط ادرار دفع مي‌گردد.

- نيکوتين با تاثير بر روي لوزالمعده و جلوگيري از ترشح هورمون انسولين، باعث مي‌شود تا قند خون بالا رفته و فرد احساس سيري کند.

- 7 ثانيه پس از استعمال دخانيات، به دليل عبور آسان آن از سد خوني- مغزي، نيکوتين خود را به مغز مي‌رساند.

- نيکوتين تقريبا روي تمامي سيستم‌هاي عصبي و غددي بدن موثر است.

- 15 تا 30 ثانيه بعد از مصرف سيگار، نيکوتين حتي تا انگشت شست پا نيز مي‌رسد.
اعتياد به نيکوتين

بر اساس معيارهاي روان‌پزشکي، مصرف عادتي نيکوتين نوع شديدي از اعتياد تلقي مي‌شود. اعتياد به نيکوتين هم به مقدار آن مربوط است و هم به دفعات رسيدن اين ماده به مغز؛ مثلا فردي که بيست عدد سيگار مي‌کشد (هر سيگار حدود ده پک دارد)، حدود دويست بار در روز نيکوتين را به مغز خود هدايت مي‌کند.
خصوصيات افراد وابسته به نيکوتين

- افرادي که در روز تعداد مشخصي سيگار و در ساعات معيني مصرف مي‌کنند.

- افرادي که در شرايط خاص و فشارهاي جسمي و رواني به دخانيات متوسل مي‌شوند.

- افرادي که با استعمال نکردن دخانيات، دچار علايم محروميت از نيکوتين مي‌‌شوند.

- در شرايطي که امکان دستيابي به دخانيات براي آنها ميسر نباشد، دچار اختلال در کارکرد شده و هر کاري مي‌کنند تا به استعمال دخانيات موفق شوند.

- براي سنجش ميزان وابستگي فرد به نيکوتين، آزمايش هايي وجود دارد که کاربردي‌ترين آنها "تست فاگستروم" است و از امتياز به دست آمده به عنوان يک معيار براي ارزيابي فرد استفاده مي‌‌شود.
علايم قطع وابستگي به نيکوتين

در زمان ترک سيگار و ديگر انواع دخانيات، علايم محروميت از نيکوتين در افراد مختلف متفاوت است. اين علايم از چند ساعت تا چند روز بعد از مصرف نکردن دخانيات شروع مي شود و امکان دارد براي مدت‌ها در بدن پايدار بماند (از چند روز تا چند ماه).

اين علايم شامل موارد زير است:

اضطراب، خواب ناکافي و گاهي خواب آلودگي جبراني، افزايش اشتها و وزن، احساس افسردگي و درماندگي، اختلالات گوارشي از جمله يبوست، کم‌حوصلگي و بي‌صبري، اختلال در تمرکز و هوشياري، اختلال در قضاوت و اختلالات حرکتي، سردرد، وسوسه کشيدن سيگار، کاهش ضربان قلب، کاهش فشار خون، بي‌قراري، خشکي دهان، خستگي، گرفتگي عضلات، سرفه‌هاي تحريکي و افزايش خلط.

همچنين سم نيکوتين با تاثير بر اعصاب دستگاه گوارش، باعث افزايش حرکت روده‌ها مي‌‌شود، در نتيجه با مصرف سيگار عوارضي چون تهوع، استفراغ و اسهال شايع است.

نيکوتين در مقادير بالا با تاثير بر روي سيستم اعصاب، باعث لرزش، تشنج، فلج عضلات و مرگ مي‌‌شود.
هفته نامه سلامت

مواد موجود در سیگار و مواد مخدر (نیکوتین، مرفین و ...) چون از سد خونی مغز عبور می کنند، به جسم و روان انسان آسیب های جدی رسانده و به تبع آن جهان بینی فرد مصرف کننده را نیز از تعادل خارج می کند اما چرا مصرف سیگار در جامعه و خانواده پذیرفته شده تر از مواد مخدر می باشد؟

علل عمده آن به شرح زیر است:

1- سیگار مانند کالای مصرفی لوکس بوده و قابل تبلیغات در سطح جامعه است (هر چند که در حال حاضر از این تبلیغات تا حد زیادی جلوگیری می شود)

2- به آسانی و به علت فراوانی و ارزان بودن در دسترس همگان قرار دارد.

3- مصرف سیگار در خانواده، شهر و حتی بعضی از ادارات به صورت علنی انجام شده و قباحت بسیار کمتری از مصرف مواد مخدر دارد و در بین نوجوانان و جوانان مصرف آن گاهأ باعث مباهات و افتخار است.

از این رو مصرف سیگار در جامعه شیوع بیشتری پیدا کرده است و چون باعث سرخوشی در انسان می گردد، کشیدن سیگار اول مقدمه ای می شود برای روشن کردن سیگار بعدی، از طرفی دیگر مواد مخدر انرژی بدن را به سرعت مصرف کرده و چهره و فیزیک شخص مصرف کننده را دچار تخریب کرده و باعث پیری زودرس و ناتوانی قوای جسمی می گردد اما این فرآیند در مصرف سیگار با سرعت کمتری اتفاق می افتد، به همین دلیل عموم مردم تخریب های سیگار را از نزدیک نظاره نکرده و به خاطر سرعت کمتر، متوجه وخامت آن نمی شوند، به همین علت بسیاری از مصرف کنندگان سیگار حتی به مرحله علم الیقین هم در مصرف سیگار نرسیده اند!! و یا اگر هم رسیده باشند در آن مرحله متوقف شده اند، برای مثال در مورد ورزش کردن، افرادی که سیگاری می شوند با افزایش مصرف سیگارشان، در ورزش از نظر تنفسی کم می آورند و آرام آرام از ورزش کردن دور می شوند.

به علت گرفتگی فضای ریه توسط رسوب نیکوتین و دود سیگار، لذت لازم را از ورزش کردن نمی برند و مدت ورزش کردنشان به مرور تحلیل رفته و کم می شود در این مورد اسیر حقه های نفس نیز شده و بالاخره ورزش را برای همیشه کنار می گذارند. (که البته این فرآیند در مدت نسبتأ طولانی رخ می دهد) اما در افرادی که مواد مخدر مصرف می کنند این فرآیند با سرعت انجام می پذیرد، در مثال دیگر باید اذعان کنیم اگر فردی در خانواده سیگاری شود مطمئنأ افراد خانواده و دوستان از این مسئله خوشحال نمی شوند اما فرد سیگاری را هم از خانه بیرون نکرده و طردش نمی کنند ولی در شخص مصرف کننده مواد مخدر این مسئله با طرد از طرف خانواده، دوستان و جامعه صورت می پذیرد و شخص در مدت نسبتأ کوتاهی به یک فرد تابلو و یا کارتن خواب تبدیل می شود.

در مورد بروز بیماری ها نیز به همین صورت است یعنی فردی که به علت مصرف سیگار دچار سرطان و یا بیماری قلب و گرفتگی عروق شود، خانواده از او با آغوش باز و با احترام و دلسوزی مراقبت کرده و بهترین شرایط را برای معالجه وی فراهم کرده و از تمام توان مالی خود در این راه استفاده می کنند اما فرد مصرف کننده مواد مخدر این گونه نیست.

در نهایت لازم به ذکر است که تخریب های مواد مخدر و ویرانی هایی که در جسم و نوع زندگی فرد مصرف کننده به وجود می آورد در بیمارستان ها، مراکز پزشکی و عمومی و همچنین در رسانه های تصویری به صورت تصویر، فیلم و ... نشان داده می شوند، اگر تخریب هایی که در اعضاء مختلف افراد سیگاری (قلب، ریه، دهان، دندان و ...) به وجود می آیند نیز به همین صورت اطلاع رسانی شوند و در معرض دید عموم مردم قرار بگیرند و همگان با تخریب های مصرف سیگار آشنا شده و در این مورد به آگاهی کامل برسند خواهیم دید که گرایش به مصرف سیگار روز به روز کمتر خواهد شد و افرادی که به نیکوتین اعتیاد دارند نیز به سمت درمان و یا ترک عادت خود خواهند رفت.

تهیه و نگارش مطلب: مسافر عباس

ویرایش: مسافر اکبر

منبع: وبلاگ نمایندگی فلاح

تاثیر ورزش بر مصرف کنندگان سیگار

بخش ورزشی - با توجه به آمار حدود 80 درصد از افرادی که ورزش می کنند راحت تر می توانند سیگار را ترک کنند افرادی که ورزش می کنند حتی اگر سیگار کشیدن را ترک نکنند مصرف روزانه سیگار خود را کاهش خواهند داد همچنین ورزش کردن باعث می شود سیگار برای سیگاری ها جذابیت کمتری پیدا کند و می تواند برای ترک کردن کمک کننده باشد..............

*دخانیات :

یکی از واقعیت هایی که تنها منحصر به جامعه ما نیست و از معضلات تمام جوامع جهانی محسوب می شود رشد روز افزون مصرف دخانیات و سیگار است. آمار نشان می دهد از هر 5 نفر یک نفر سیگاری است در نتیجه حدود 2 میلیارد نفر از جمعیت جهان سیگاری هستند.

 

 

بیشترین زیان های ناشی از مصرف سیگار شامل زیان های جسمانی و بهداشتی و زیان های اقتصادی و ملی است. سیگار کشیدن می تواند آغازی برای اعتیاد باشد. تحقیقات نشان داده است که بیش از 60 % معتادان به مواد مخدر قبل از اعتیاد سیگاری بوده اند و بیش از 55 % معتادان کشور مصرف سیگار را قبل از 18 سالگی آغاز کرده اند. احتمال مصرف حشیش در جوانان سیگاری حدود 100 برابر بیش از سایر جوانان است. مصرف دخانیات باعث مرگ حدود 3/5 میلیون نفر یا به عبارتی 1 مرگ در 9 ثانیه بوده است البته این تعداد هر سال افزایش می یابد.

*عوارض دخانیات :

در اینجا به اختصار عوارض ناشی از مصرف دخانیات ذکر شده است :

1. ایمنی بدن کاهش می یابد و فرد مستعد به ابتلا به انواع بیماری ها می شود از جمله برونشیت مزمن، انواع عفونت های تنفسی، سرطان ریه، بیماری قلبی _ عروقی و سکته مغزی

2. پوست چروکیده، دندان های زرد

3.  مهمترین پیامد های روانی آن وابستگی روانی به مصرف دخانیات است. نیکوتین باعث آرامش کاذب می شود و این موضوع نیز باعث می شود فرد نتواند آن را کنار بگذارد.

4. سیگار باعث بروز خستگی، افسردگی و اضطراب می شود.

5. سیگار باعث اختلالات گوارشی شدید می شود و اشتها ی فرد نیز کاهش می یابد.

6. سیگار از نظر اقتصادی نیز برای جامعه و فرد زیان اور است.

* تاثیر ورزش بر مصرف کنندگان سیگار :

نتایج مطالعات نشان می دهد، ورزش کردن نه تنها سبب سلامت افراد می شود بلکه به افراد سیگاری در ترک سیگار کمک می کند. به نقل از خبرگزاری چین، طی مطالعاتی بر روی 68 فرد که در بیمارستان استرالیا بستری بودند مشخص شد، افراد سیگاری که برای ترک سیگار علاوه بر استفاده از آدامس های حاوی نیکوتین ورزش می کردند، نسبت به افرادی که فقط به مصرف نیکوتین می پرداختند راحت تر می توانستند، سیگار را ترک کنند.

با توجه به آمار حدود 80 درصد از افرادی که ورزش می کنند راحت تر می توانند سیگار را ترک کنند. افرادی که ورزش می کنند حتی اگر سیگار کشیدن را ترک نکنند مصرف روزانه سیگار خود را کاهش خواهند داد

همچنین ورزش کردن باعث می شود سیگار برای سیگاری ها جذابیت کمتری پیدا کند و می تواند برای ترک کردن کمک کننده باشد. در یک مطالعه جدید که روی 20 فرد سیگاری صورت گرفته است این افراد وادار شدند 15 دقیقه روی دوچرخه ثابت ورزش کنند. قبل و بعد از این تمرین به آن ها تصاویری از مصرف سیگار و هم چنین تصاویر خنثی نشان داده شد و با استفاده از دستگاهی که مسیر حرکت چشم را ثبت می کرد بررسی شد که آن ها چه مدت به هر کدام از این دو گروه تصویر نگاه می کنند. 11 درصد تفاوت بین طول مدت نگاه کردن به تصاویر مربوط به مصرف سیگار قبل و بعد از تمرین مشاهده شد. این نشان می دهد حتی مدتی کوتاه ورزش کردن هم بر جذابیت سیگار تاثیر گذار است.

*تاثیر دخانیات در فعالیت های ورزشی :

10 _ 5 دقیقه پس از کشیدن سیگار ماهیچه به مقدار 15 % با کاهش نیرو مواجه می شود. برای مثال پس از کشیدن سیگار قدرت پرتاب توپ مدیسن بال حدود 12 % کاهش می یابد. استعمال دخانیات برای اکثر ورزشکاران ممنوع است و تاثیرات منفی زیادی در سازگاری های مختلف فردی به وجود می آورد.

نتایج حاصل از تحقیقات انجام شده نشان می دهد سیگار تاثیرات بسیار مخربی بر جا می گذارد از جمله :

1. افزایش فشار خون

2. کاهش ظرفیت تبادل ریه ها

3. کاهش قابلیت هدایت مجاری تنفس

4. افزایش مصرف اکسیژن عضلات

5. تنگ تر شدن مجاری تنفسی

6. کاهش کارآیی قلب که با بیشتر شدن ضربان قلب همراه است.

تهیه کننده : رزا خاموشی

منبع : کتاب ورزش و سلامت (انتشارات بامداد کتاب)